In the table below, the regions of dialectal/colloquial forms are marked but this is indicative i.e. they may not occur elsewhere too. For example, a form marked Lewis may also occur on Skye but may not have been recorded in the literature to date.
|  | IPA | Meaning | Colloquial/dialectal variants | 
| agam | /agəm/ | at me | a'm /am/ (♻️), a'am /a.əm/ (Ag/K), agham /agəm/ (P) | 
| agam-sa | /agəmsə/ | at ME | agamas /agəməs/ (L/P), a'mas /aməs/ (L), a'msa /amsə/, agham-sa /aɣəmsə/ (P), aghamas /aɣəməs/ (P) | 
| agad | /agəd/ | at you | a'd /ad/ (♻️), a'ad /a.əd/ (Ag/K), aighead /ajəd/ (L), aghad /aɣəd/ (B/R/S) | 
| agad-sa | /agədsə/ | at YOU | a'dsa /adsə/, aigheadsa /ajədsə/ (L), aghad-sa /aɣədsə/ (P) | 
| aige | /ɛgʲə/ | at him |  | 
| aige-san | /ɛgʲəsən/ | at HIM |  | 
| aice | /ɛçgʲə/ | at her |  | 
| aice-se | /ɛçgʲəʃə/ | at HER |  | 
| againn | /agɪNʲ/ | at us | a'ainn /a.ɪNʲ/ (S), a'inn /aNʲ/ (Ag/K), aghainn /aɣɪNʲ/ (P) | 
| againne | /agɪNʲə/ | at US |  | 
| agaibh | /agɪv/ ~ /agu/ | at youse | a'aibh /a.ɪv/ (K), a'bh /əv/ (K) | 
| agaibh-se | /agɪvʃə/ ~ /aguʃə/ | at YOUSE | agaibh-sa /agɪsə/ (R) | 
| aca | /axgə/ | at them |  | 
| aca-san | /axgəsən/ | at THEM |  | 
᚛ Ag Argyll · B Barra · H Harris · IJ Islay/Jura · K Kintyre · L Lewis · M Mull · P Perthshire · R Ross · S Skye · SI Small Isles · Su Sutherland · TC Tiree/Coll · U Uist/Benbecula · ♻️ universally common ᚜
			
		
		Gràmar - mar a dh’obraicheas am facal seo
 Am facal seo gun an alt 
| aig aiseag | /ɛgʲ aʃəg/ | at a ferry |  | 
| aig bòrd | /ɛgʲ bɔːRd/ | at a table | broad b | 
| aig bior | /ɛgʲ bir/ | at a pin | slender b | 
| aig bheach | /ɛgʲ bjax/ | at a bee | slender b, followed by a back vowel (aː ɔ(ː) o(ː) ɤ(ː) u(ː) ɯ(ː)) | 
| aig chàrn | /ɛgʲ kaːRn/ | at a cairn | broad c | 
| aig chiste | /ɛgʲ kʲiʃdʲə/ | at a chest | slender c | 
| aig dhùn | /ɛgʲ duːn/ | at a fortress | broad d | 
| aig dheoch | /ɛgʲ dʲɔx/ | at a drink | slender d | 
| aig eaglais | /ɛgʲ egLəʃ/ | at a church |  | 
| aig fhuaran | /ɛgʲ fuəran/ | at a fountain | broad f | 
| aig fhiacall | /ɛgʲ fiəxgəL/ | at a tooth | slender f | 
| aig fheòrag | /ɛgʲ fjɔːrag/ | at a squirrel | slender f, followed by a back vowel (aː ɔ(ː) o(ː) ɤ(ː) u(ː) ɯ(ː)) | 
| aig ghunna | /ɛgʲ guNə/ | at a gun | broad g | 
| aig  ghiomach | /ɛgʲ gʲiməx/ | at a lobster | slender g | 
| aig hama | /ɛgʲ hamə/ | at a ham | broad or slender h | 
| aig ite | /ɛgʲ içdʲə/ | at a feather |  | 
| aig loch | /ɛgʲ Lɔx/ | at a loch | broad l | 
| aig leabaidh | /ɛgʲ Lʲebɪ/ | at a bed | slender l | 
| aig mharag | /ɛgʲ marag/ | at a pudding | broad m | 
| aig mheas | /ɛgʲ mes/ | at a fruit | slender m | 
| aig mheann | /ɛgʲ mjãũN/ | at a young goat | slender m, followed by a back vowel (aː ɔ(ː) o(ː) ɤ(ː) u(ː) ɯ(ː)) | 
| aig naosg | /ɛgʲ Nɯ̃ːsg/ | at a snipe | broad n | 
| aig neas | /ɛgʲ Nʲes/ | at a weasel | slender n | 
| aig oifis | /ɛgʲ ɔfiʃ/ | at an office |  | 
| aig phasgan | /ɛgʲ pasgan/ | at a bundle | broad p | 
| aig phige | /ɛgʲ pigʲə/ | at a pitcher | slender p | 
| aig pheann | /ɛgʲ pjãũN/ | at a pen | slender p, followed by a back vowel (aː ɔ(ː) o(ː) ɤ(ː) u(ː) ɯ(ː)) | 
| aig ràmh | /ɛgʲ Rãːv/ | at an oar | broad r | 
| aig rionnag | /ɛgʲ RũNag/ | at a star | slender r | 
| aig shàil | /ɛgʲ saːl/ | at a heel | broad s | 
| aig shimilear | /ɛgʲ ʃimilər/ | at a chimney | slender s | 
| aig shiùcar | /ɛgʲ ʃuːxgər/ | at sugar | slender s, followed by a back vowel (aː ɔ(ː) o(ː) ɤ(ː) u(ː) ɯ(ː)) | 
| aig tharrag | /ɛgʲ taRag/ | at a nail | broad t | 
| aig theine | /ɛgʲ tʲenə/ | at a fire | slender t | 
| aig thiurr | /ɛgʲ tʲuːR/ | at a high water mark | slender t, followed by a back vowel (aː ɔ(ː) o(ː) ɤ(ː) u(ː) ɯ(ː)) | 
| aig uinnean | /ɛgʲ ɯNʲan/ | at an onion |  | 
 Am facal seo leis an alt 
| aig an aiseag | /ɛgʲ ə Naʃəg/ | at the ferry |  | 
| aig a' bhòrd | /ɛgʲ ə vɔːRd/ | at the table | broad b | 
| aig a' bhior | /ɛgʲ ə vir/ | at the pin | slender b | 
| aig a' bheach | /ɛgʲ ə vjax/ | at the bee | slender b, followed by a back vowel (aː ɔ(ː) o(ː) ɤ(ː) u(ː) ɯ(ː)) | 
| aig a' chàrn | /ɛgʲ ə xaːRn/ | at the cairn | broad c | 
| aig a' chiste | /ɛgʲ ə çiʃdʲə/ | at the chest | slender c | 
| aig an dùn | /ɛgʲ əN duːn/ | at the fortress | broad d | 
| aig an deoch | /ɛgʲ əNʲ dʲɔx/ | at the drink | slender d | 
| aig an eaglais | /ɛgʲ ə NʲegLəʃ/ | at the church |  | 
| aig an fhuaran | /ɛgʲ ə Nuəran/ | at the fountain | broad f | 
| aig an fhiacall | /ɛgʲ ə NʲiəxgəL/ | at the tooth | slender f | 
| aig an fheòrag | /ɛgʲ ə Nʲɔːrag/ | at the squirrel | slender f, followed by a back vowel (aː ɔ(ː) o(ː) ɤ(ː) u(ː) ɯ(ː)) | 
| aig a' ghunna | /ɛgʲ ə ɣuNə/ | at the gun | broad g | 
| aig a' ghiomach | /ɛgʲ ə ʝiməx/ | at the lobster | slender g | 
| aig an hama | /ɛgʲ ə hamə/ | at the ham | broad or slender h | 
| aig an ite | /ɛgʲ ə Nʲiçdʲə/ | at the feather |  | 
| aig an loch | /ɛgʲ ə Lɔx/ | at the loch | broad l | 
| aig an leabaidh | /ɛgʲ ə Lʲebɪ/ | at the bed | slender l | 
| aig a' mharag | /ɛgʲ ə varag/ | at the pudding | broad m | 
| aig a' mheas | /ɛgʲ ə ves/ | at the fruit | slender m | 
| aig a' mheann | /ɛgʲ ə vjãũN/ | at the young goat | slender m, followed by a back vowel (aː ɔ(ː) o(ː) ɤ(ː) u(ː) ɯ(ː)) | 
| aig an naosg | /ɛgʲ ə Nɯ̃ːsg/ | at the snipe | broad n | 
| aig an neas | /ɛgʲ ə Nʲes/ | at the weasel | slender n | 
| aig an oifis | /ɛgʲ ə Nɔfiʃ/ | at the office |  | 
| aig a' phasgan | /ɛgʲ ə fasgan/ | at the bundle | broad p | 
| aig a' phige | /ɛgʲ ə figʲə/ | at the pitcher | slender p | 
| aig a' pheann | /ɛgʲ ə fjãũN/ | at the pen | slender p, followed by a back vowel (aː ɔ(ː) o(ː) ɤ(ː) u(ː) ɯ(ː)) | 
| aig an ràmh | /ɛgʲ ə rãːv/ | at the oar | broad r | 
| aig an rionnag | /ɛgʲ ə rũNag/ | at the star | slender r | 
| aig an t-sàil | /ɛgʲ əN taːl/ | at the heel | broad s | 
| aig an t-similear | /ɛgʲ əNʲ tʲimilər/ | at the chimney | slender s | 
| aig an t-siùcar | /ɛgʲ əNʲ tʲuːxgər/ | at the sugar | slender s, followed by a back vowel (aː ɔ(ː) o(ː) ɤ(ː) u(ː) ɯ(ː)) | 
| aig an tarrag | /ɛgʲ əN taRag/ | at the nail | broad t | 
| aig an teine | /ɛgʲ əNʲ tʲenə/ | at the fire | slender t | 
| aig an tiurr | /ɛgʲ əNʲ tʲuːR/ | at the high water mark | slender t, followed by a back vowel (aː ɔ(ː) o(ː) ɤ(ː) u(ː) ɯ(ː)) | 
| aig an uinnean | /ɛgʲ ə NɯNʲan/ | at the onion |  | 
 
 
 Am facal seo sna dual-chainntean
| An t-Eilean Sgitheanach | // |  | 
| Arainn | // |  | 
| Barraigh | // |  | 
| Beinn na Faoghla | // |  | 
| Cataibh an Ear | // |  | 
| Cinn Tìre | // |  | 
| Diùra | // |  | 
| Earra Ghàidheal | // |  | 
| Ìle | // |  | 
| Leòdhas | // |  | 
| Muile | // |  | 
| Na Hearadh | // |  | 
| Na h-Eileanan an Iar | // |  | 
| Peairt an Ear | // |  | 
| (Reachra) | // |  | 
| Ros an Iar | // |  | 
| Tiriodh | // |  | 
| Uibhist a Deas | // |  | 
| Uibhist a Tuath | // |  | 
 
 Eachdraidh an fhacail
 Bhon t-Seann Ghàidhlig xx. E fhèin bhon Phroto-cheiltis  *xx, bhon Innd-eòrpais *xx 'xx'. Tha an dearbh fhreumh aig na faclan a leanas:
| Gaeilge |  | // |  | 
| Gaelg |  | // |  | 
| Cuimris |  | // |  | 
| Còrnais |  | // |  | 
| Breatanais |  | // |  | 
| Fraingis |  | // |  | 
| Spàinnis |  | // |  | 
| Eadailtis |  | // |  | 
| Laideann |  | // |  | 
| Albais |  | // |  | 
| Beurla |  | // |  | 
| Gearmailtis |  | // |  |