Gràmar - mar a dh’obraicheas am facal seo (foirmean le beum ann an clò trom)
Am modh spreigeach
|
Neo-eisimeileach (gun rud air a bheulaibh) |
Daimheach (le ‘a’ air a bheulaibh) |
Eisimeileach (le ’an, nach, chan...’ air a bheulaibh) |
Beurla |
An tràth teachdail (a-màireach) |
bithidh bidh |
/bi.ɪ/ /bi/ |
a bhitheas a bhios |
/ə vi.əs/ /ə vəs/ |
bi bi |
/biː/ /bi/ |
will be |
An tràth làithreach (an-dràsta) |
tha tha |
/haː/ /ha/ |
(bh)eil |
/(v)el/ |
am/are/is |
An tràth caithte (an-dè) |
bha bha |
/vaː/ /va/ |
robh robh |
/Rɔh/ /Rɔ/ |
was/were |
Am modh cumhach/ gnàthach (dh’fhaodadh/ b’ àbhaist) |
bhithinn bhitheadh tu bhitheadh e/i bhitheamaid bhitheadh sibh bhitheadh iad bhinn bhiodh tu bhiodh e/i bhiomaid bhiodh sibh bhiodh iad |
/vi.ɪNʲ/ /vi.əɣ du/ /vi.əɣ ɛ/i/ /vi.əmɪdʲ/ /vi.əɣ ʃɪv/ /vi.əɣ əd/ /viNʲ/ /vjəɣ du/ /vjəɣ ɛ/i/ /vimɪdʲ/ /vjəɣ ʃɪv/ /vjəɣ əd/ |
bithinn bitheadh tu bitheadh e/i bitheamaid bitheadh sibh bitheadh iad binn biodh tu biodh e/i biomaid biodh sibh biodh iad |
/bi.ɪNʲ/ /bi.əɣ du/ /bi.əɣ ɛ/i/ /bi.əmɪdʲ/ /bi.əɣ ʃɪv/ /bi.əɣ əd/ /biNʲ/ /bjəɣ du/ /bjəɣ ɛ/i/ /bimɪdʲ/ /bjəɣ ʃɪv/ /bjəɣ əd/ |
I would be you would be he/she would be we would be youse would be they would be |
Am modh àithneach (òrdugh) |
bitheam! bi! bitheadh e/i! bitheamaid! bithibh! bitheadh iad! |
/bi.əm/ /bi/ /bi.əɣ ɛ/i/ /bi.əmɪdʲ/ /bi.ɪv/ /bi.əɣ əd/ |
let me be! be! let him/her be! let us be! (youse) be! let them be! |
Am modh fulangach
|
Neo-eisimeileach (gun rud air a bheulaibh) |
Daimheach (le ‘a’ air a bheulaibh) |
Eisimeileach (le ’an, nach, chan...’ air a bheulaibh) |
Beurla |
An tràth teachdail (a-màireach) |
bithear (bitear) (bitheas) |
/bi.ər/
/bi.əs/ |
a bhithear (a bhitear) (a bhitheas) |
/ə vi.ər/
/ə vi.əs/ |
bithear (bitear) (bitheas) |
/bi.ər/
/bi.əs/ |
will be |
An tràth làithreach (an-dràsta) |
thathar (thatar) (thathas) |
/ha.ər/
/ha.əs/ |
(b)eiler ((b)eileas) |
/(b)elər/ /(b)eləs/ |
is being |
An tràth caithte (an-dè) |
bhathar (bhatar) (bhathas) |
/va.ər/
/va.əs/ |
robhar (robhas) |
/Rɔ.ər/ /Rɔ.əs/ |
was |
Am modh cumhach/ gnàthach (dh’fhaodadh/ b’ àbhaist) |
bhite (bhithiste) (bhithist) |
/vihdʲə/ /vi.ɪʃdʲə/ /vi.ɪʃdʲ/ |
bite (bithiste) (bithist) |
/bihdʲə/ /bi.ɪʃdʲə/ /bi.ɪʃdʲ/ |
would be |
Am modh àithneach (òrdugh) |
bithear! (bitear!) |
/bi.ər/
|
let (it) be |
Am facal seo sna dual-chainntean
An t-Eilean Sgitheanach |
// |
|
Arainn |
// |
|
Barraigh |
// |
|
Beinn na Faoghla |
// |
|
Cataibh an Ear |
// |
|
Cinn Tìre |
// |
|
Diùra |
// |
|
Earra Ghàidheal |
// |
|
Ìle |
// |
|
Leòdhas |
// |
|
Muile |
// |
|
Na Hearadh |
// |
|
Na h-Eileanan an Iar |
// |
|
Peairt an Ear |
// |
|
(Reachra) |
// |
|
Ros an Iar |
// |
|
Tiriodh |
// |
|
Uibhist a Deas |
// |
|
Uibhist a Tuath |
// |
|
Eachdraidh an fhacail
Bhon t-Seann Ghàidhlig xx. E fhèin bhon Phroto-cheiltis *xx, bhon Innd-eòrpais *xx 'xx'. Tha an dearbh fhreumh aig na faclan a leanas:
Gaeilge |
|
// |
|
Gaelg |
|
// |
|
Cuimris |
|
// |
|
Còrnais |
|
// |
|
Breatanais |
|
// |
|
Fraingis |
|
// |
|
Spàinnis |
|
// |
|
Eadailtis |
|
// |
|
Laideann |
|
// |
|
Albais |
|
// |
|
Beurla |
|
// |
|
Gearmailtis |
|
// |
|